Artikel uit Klei, juli 2001, nr. 31
Tijdens haar academiejaren in Den Bosch (1978-1983)
leerde Paula Bastiaansen het materiaal porselein goed kennen. Ze maakte in die tijd porseleinen
komvormen en amfora's. Het werk na haar afstuderen was eigenlijk een vervolg hierop.
Ze werkte hard van de ene expositie naar de andere. "Toch was dit niet het werk wat ik toen
wilde maken", zegt Paula.
Blanco periode
In 1995 besloot Paula Bastiaansen om voorlopig niet meer deel te nemen aan exposities. Hoewel
iedereen destijds enthousiast was over haar werk, groeide bij Paula zelf een innerlijke ontevredenheid
hierover. Na 1995 volgde een periode die door haarzelf nu als 'blanco' wordt bestempeld. Ze probeerde
er toen achter te komen welk werk ze werkelijk wilde maken.
Uiteindelijk vond ze een leidraad, die haar tot op de dag van vandaag inspiratie geeft: "Hoe
schep ik een maximale beweging binnen een eenvoudige, simpele vorm?"
Er volgden vele 'worstelpartijen' met het porselein tot er uiteindelijk een vast, intensief 'basiswerkproces'
ontstond.
Beweging
in porselein
Kort samengevat bouwt Paula haar werk op met reepjes (gekleurd) porselein. Deze zijn maximaal
1 cm breed en slechts een paar mm dik. Dit 'bouwen' gaat volgens een bepaald patroon dat Paula
van tevoren op vloeipapier tekent. Een dun laagje plastic wordt over dit vloeipapier heen gelegd.
Tot slot worden flinterdunne reepjes porselein op dit plastic gerangschikt. De ontstane 'sandwich'
wordt langzaam in een gipsen kegelvorm weer uitgerold, naar eigen inzicht van Paula. Dit uitrollen
is zeer nauwkeurig werk. Wanneer het porselein net iets te droog is, breekt het al. De beweging
die zo gecreëerd wordt, daar gaat het om.
Eén bonk van kracht en ritme uit flinterdun porselein. De vooraf gemaakte papieren schets
geeft toch altijd weer een ander beeld dan wanneer het eenmaal gerealiseerd is in porselein.
"Daarom is het altijd weer vreselijk spannend als de oven opengaat", aldus Paula.
Elk werkstuk is dus opgebouwd uit stroken van porselein. Deze stroken geven, omdat ze half over
elkaar heen liggen, enige steun aan het werk. Het is een beetje te vergelijken met het skelet
van de mens. Desondanks komen toch regelmatig andere 'bewegingen' uit de oven dan Paula voor ogen
heeft. Vervorming is namelijk een typische eigenschap van porselein. Paula houdt er rekening mee.
Vlakken
De eerste werkstukken die Paula na haar 'blanco' periode maakte, bestaan uit één
krachtige beweging. Gekleurde vlekken versterken deze, ze gaan 'met de beweging mee'. In een later
stadium wordt kleur meer toegepast in synchrone vlakken. Het blauw ontleent Paula aan de woeste
water- en luchtpartijen tijdens een orkaan. Met zwart speelt ze een grafisch spel, tegenover het
wit van porselein.
De resultaten van kleurtoepassingen in technische en optische zin, liggen in de vorm van kleine objecten uitgestald in Paula's atelier. Tevens hangt er een groot bord aan de muur vol met kleurproefjes. Het is dan ook opvallend dat Paula de laatste tijd helemaal geen kleur meer toevoegt aan haar werk.
Lichtspel
Deze laatste werken zijn veel ingetogener. Het porselein blijkt kleurrijk genoeg van zichzelf
door de transparantie, verdikkingen en de lichtinval. Paula heeft het idee van één
beweging in een eenvoudige vorm losgelaten. Ze zoekt nu naar méér beweging binnen
een eenvoudige vorm. Het achterwege laten van kleur maakt de objecten nog 'brozer'. Het licht
onthult het spel van porselein over porselein. De toeschouwer wordt als het ware meegetrokken
naar een visionaire diepte.
Tentoonstellingen
Het recente werk van Paula is geselecteerd voor de Ceramics Biënnale 2001 in Korea. Uit 2019
inzendingen koos men 150 kandidaten. Keramisten met zowel toegepast als autonoom werk konden werk
inzenden. In juni volgt de uitslag. Wat dichterbij kan men ook van Paula's werk gaan genieten.
In september heeft ze in de hoofdstad een solo-expositie in de galerie van Carla Koch.
Ontevreden is Paula niet meer. Ze maakt het werk waar haar hart bij ligt en ontwikkeld zich gestaag.
Inmiddels zijn haar objecten ook internationaal bekend.
Het streven nu is om de objecten nóg lichter te maken, alsof het kan gaan vliegen. Dat
ze hierin goed op weg is bewijst het volgende: een liefhebster had werk gekocht van Paula's hand.
Eenmaal thuisgekomen zetten ze het doosje neer op de grond en opende vervolgens de serredeuren.
Hetgeen er daarna gebeurde laat zich raden...